System jaskiniowy Vegfjellan znajduje się za kręgiem polarnym, w okręgu Nordland w Norwegii. Otwór wejściowy do jaskini zlokalizowany jest w masywie o tej samej nazwie, na stromym zboczu fiordu na wysokości 60 metrów nad poziomem morza. Jaskinia ta eksplorowana jest od 2016 roku, a w marcu 2023 roku odbyła się kolejna, dziesiąta ekspedycja Veggfjellan Winter Expedition X.

Co jest typowe dla jaskiń zlokalizowanych na dalekiej północy, w lecie występuje duży przepływ wody, który uniemożliwia nurkowanie. Dlatego też, mimo skrajnie trudnych warunków, przenikliwego zimna i skomplikowanej logistyki, nurkowania odbywają się podczas polarnych zim.

Głównym celem zimowej wyprawy Veggfjellan w roku 2023 była eksploracja rozległego podwodnego pasażu osiągającego głębokość rzędu 50 metrów, odkrytego podczas poprzedniej zimowej ekspedycji.

Pierwszym etapem ekspedycji, był transport sprzętu. Tym razem cały potrzebny sprzęt został przetransportowany przy pomocy śmigłowca. Łączna waga sprzętu potrzebnego do przeprowadzenia akcji w jaskini wyniosła aż 600 kilogramów. Niestety na ostatnim etapie i tak konieczne było mozolne holowanie ciężkich worków aż do wnętrza jaskini, co zajęło niemal całe dwa dni.

Pierwsze nurkowania udało się wykonać w trzecim dniu ekspedycji. Ze względu na dużą głębokość nurkowania a także niską temperaturę wody, wynoszącą jedynie 1 st. C., zespół używał rebreatherów CCR (KISS Sidewinder, JJ oraz Flex). Członkom zespołu dało się wykonać nurkowania w głębokim pasażu, w Jaskini za Wodospadem. Każdorazowe dotarcie dla niego zajmuje sporo czasu, gdyż wymaga pokonania serii krótszych syfonów. Podczas ekspedycji udało się odkryć ponad 200 metrów korytarza o głębokości dochodzącej do 50 metrów.

W kolejnych dniach zespół kontynuował eksplorację, a także pobrał próbki małych żyjątek, które udało się odnaleźć w syfonach. Próbki te przekazane zostały przekazane naukowcom do dalszych badań mających na celu między innymi identyfikację gatunku oraz mogących rzucić nowe światło na ekologię tego podziemnego środowiska.

Dzięki wysiłkowi zespołu i głębokim nurkowaniom w skrajnie trudnych warunkach, udało się nanieść na mapę kolejne odkryte sekcje systemu jaskiniowego Veggfjellan, co pozwoli lepiej zrozumieć zasięg jego korytarzy i powiązania z innymi wejściami do jaskiń.